Prawo i procedury

Jakich prac nie mogą wykonywać kobiety?

10.03.2021 • Barbara Jamrozik

W formacji policyjnej na dzień 1 grudnia 2020 r. służbę pełniło 16 541 kobiet oraz zatrudnionych było na stanowiskach pracowniczych 18 022 pań, łącznie 34 563 osoby, co stanowi ponad 35% ogółu zatrudnionych funkcjonariuszy i pracowników.

Czy wszystkie prace mogą wykonywać kobiety?

Odpowiedź na to pytanie została zawarta w art. 176 § 1 ustawy Kodeks pracy. Z przedmiotowego przepisu wynika, że nie wszystkie prace mogą wykonywać kobiety. Kobiety w ciąży i kobiety karmiące dziecko piersią nie mogą wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią. Ponadto obowiązują zasady wykonywania ręcznych prac transportowych oraz innych prac związanych z wysiłkiem fizycznym, które ustalają ograniczenia w pracach wykonywanych przez kobiety.

Obowiązek pracodawcy

Pracodawca w regulaminie pracy ma obowiązek ustalić wykaz prac, których nie wolno wykonywać kobietą. Wobec tego w Komendzie Głównej Policji, Centralny Biurze Śledczym Policji, Biurze Spraw Wewnętrznych Policji, komendzie wojewódzkiej Policji, Komendzie Stołecznej Policji, komendzie powiatowej, miejskiej i rejonowej Policji, Laboratorium Kryminalistycznym Policji, Wyższej Szkole Policji w Szczytnie oraz szkołach policyjnych, należy ustalić wykazy prac wzbronionych kobietom. A treścią regulaminu pracy należy zapoznać  pracownika oraz funkcjonariusza przed dopuszczeniem go do pracy.

Wykaz prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią, został ustalony w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią, który przedstawiono w tabelach 1 i 2.

Zakaz zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia ma charakter bezwzględny, co stanowi, że pracodawca – nawet przy wyrażeniu przez kobietę zgody – nie może powierzyć jej wykonywania żadnej z prac wzbronionych kobietom.

Kolejne ograniczenia w zakresie wykonywania prac przez kobiety wynikają z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych oraz innych pracach związanych z wysiłkiem fizycznym, ustalono w nim wykaz prac mogących mieć niekorzystny wpływ na zdrowie pracownika ze względu na sposób i warunki ich wykonywania, z uwzględnieniem rodzajów czynników występujących w środowisku pracy i poziomu ich występowania. Normy omawianych prac przedstawiono w tabeli 3. Podkreślić należy, że ręczne przemieszczanie i przewożenie ciężarów o masie przekraczającej ustalone normy jest niedopuszczalne.

Wyjątek stanowią zadania, związane z ochroną życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra oraz  prowadzeniem działań kontrterrorystycznych w rozumieniu ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych. Wówczas, w okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności, policjant służby kontrterrorystycznej może odstąpić od przestrzegania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny służby, z zachowaniem dostępnych w danych warunkach zabezpieczeń, jeżeli w jego ocenie, dokonanej w miejscu i czasie wykonywania zadania, istnieje prawdopodobieństwo uratowania życia ludzkiego lub odwrócenia zagrożenia godzącego w bezpieczeństwo państwa.