Trening i zdrowie

Czy istnieje naturalny doping?

24.09.2020 • Monika Nawrat

Kto kocha sport i zdrowy styl życia ma świadomość, że doping jest surowo zabroniony. Na szczęście istnieją rośliny i substancje naturalne, które w zdrowy sposób mogą wspomóc naszą wytrzymałość i wydolność. Królem naturalnego dopingu jest burak. Sok wyciskany z niego często nosi miano „legalnego dopingu”. Także w ogródkach możemy znaleźć cenne składniki, które mogą zostać naszymi sprzymierzeńcami.

BURAKNa zdjęciu widać szklankę do napojów z sokiem buraczanym. – suplement sportowców

Burak bogaty jest w kwas foliowy, żelazo oraz potas. Znajdziemy w nim również witaminy z grupy A, B oraz C. To cenne warzywo zawiera również duże ilości tlenku azotu, czyli substancji, która w naturalny sposób rozszerza naczynia krwionośne – ten proces zwiększa ilość tlenu w komórkach i wspomaga transport substancji odżywczych. Ma to szczególne znaczenie w trakcie wysiłku fizycznego. Dobrze odżywione mięśnie są w stanie pracować o wiele dłużej oraz bardziej efektywnie. Znacznie poprawia się ich wytrzymałość i odporność na zmęczenie, co przekłada się na lepsze wyniki sportowe.

 

Działanie soku z buraka:
  • zapobiega występowaniu anemii,
  • reguluje serotoninę - odpowiada za jakość snu i apetyt,
  • wzmacnia odporność,
  • wzmacnia pamięć oraz koncentrację,
  • reguluje poziom cholesterolu.
Zalecane spożycie:

około 120 do 250 ml soku z buraków dziennie. Można dodać sok z pigwy, jabłek lub wiśni, by zmodyfikować jego charakterystyczny smak.

Na co uważać:

 osoby cierpiące na choroby żołądka i nerek nie powinny spożywać go często.

 

Na zdjęciu widać na czarnym podstawku kubek biały z nadrukowanymi czarnymi gwiazdkami z napisem „anytime is coffee time” ( ang. każdy czas jest dobry na kawę).KOFEINA - źródło antyoksydantów

Kofeina to organiczny związek chemiczny występujący w liściach rośliny herbaty czy ziarnach kakaowca (obecna m.in. w kakao, herbacie, yerba mate, guaranie i oczywiście kawie). Ten świetnym stymulator, który wczesnym rankiem pobudza nas do działania, przez wiele lat znajdował się na „czarnej” liście substancji zakazanych przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski. W 2004 roku kofeina została usunięta z listy przez Światową Agencję Antydopingową (WADA).

Kofeina, niezależnie od pochodzenia, nie tylko zwiększa wydolność podczas wysiłku, lecz także szybko się wchłania –  po 30-120 minutach od spożycia osiąga maksymalne stężenie we krwi, wtedy też najlepiej wykonać trening. Jednak pamiętaj, aby unikać napojów energetycznych oraz tabletek i nie przekraczać dziennej dawki ok 400 mg, gdyż może to prowadzić do wpłukania cennych substancji m.in.: magnezu, wapnia oraz żelaza.

Działanie kofeiny:
  • zwiększa motywację, spostrzegawczość i koncentrację,
  • pobudza ośrodki: oddechowy, naczynioruchowy i nerwu błędnego,
  • zwiększa wydzielanie dopaminy, adrenaliny, serotoniny – pobudza i usuwa objawy zmęczenia,
  • polepsza nastrój, wzmaga odczuwanie przyjemności,
  • zawiera antyoksydanty (spowalniają one procesy starzenia, zmniejszają ryzyko wystąpienia cukrzycy, chorób serca).
Zalecane spożycie:

bezpieczną dawkę kofeiny dla dorosłych określa się na poziomie 3 mg/kg masy ciała na dobę. 

Na co uważać:

przekroczenie dziennej dawki kofeiny może powodować bezsenność, odwodnienie oraz anemię.

 

Zdjęcie przedstawia bazylię w doniczce na białym tle.BAZYLIA i CYTRYNIEC CHIŃSKI

Rośliny te pozwalają zadbać o zdrową dietę, pomagają w walce ze stresem oraz w naturalny sposób dodają energii. Doceniane są przez sportowców, zwłaszcza uprawiających dyscypliny wytrzymałościowe, ponieważ poprawiają wydolność płuc. Ponadto bazylia znacznie obniża poziom kortyzolu (hormon ten jest odpowiedzialny za zwiększenie stężenia glukozy we krwi w sytuacjach stresowych) oraz działa przeciwzapalnie. Zioła te posiadają również sporą ilość kwasu ursolowego, który ma za zadanie przyspieszyć regenerację mięśni po intensywnym wysiłku.

Cytryniec chiński, podobnie jak i bazylia, mocno pobudzi nasz organizm przez co wysiłek fizyczny będzie efektywniejszy i bardziej energiczny. Za takie działanie u cytryńca odpowiedzialne są lignany, które pełnią kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego.

Zalety bazylii  i cytryńca chińskiego:
  • redukują zmęczenie,
  • odpowiadają za wentylację płuc,
  • obniżają poziom kortyzolu – hormonu, który często powoduje otyłość,
  • działają rozkurczająco i regenerująco na nasze mięśnie,
  • dodają energii.
Zalecane spożycie:

bazylię warto jeść w każdej formie. Najlepsza jest świeża. Możesz dodać ją do ulubionego pesto lub spaghetti (najlepiej pod koniec gotowania - pozwala zachować najwięcej cennych składników mineralnych i witamin). Cytryniec chiński natomiast warto wykorzystać podczas przygotowywania przetworów lub dżemów.

Na co uważać:

suszona bazylia w formie przypraw jest poddana obróbce, co wiąże się z częściową utratą cennych właściwości. Cytryniec chiński nie powinny spożywać osoby cierpiące na bezsenność.

 

Zdjęcie przedstawia czereśnie w miseczce.WIŚNIE i ich cenne właściwości

Te owoce to skarbnica witamin, minerałów i polifenoli (czyli przeciwutleniaczy i związków o działaniu silnie przeciwzapalnym). Ich prozdrowotne właściwości doceniane są przez Polaków. Wiśnie mogą być wykorzystywane przez miłośników sportu do regeneracji po intensywnym wysiłku fizycznym. Najlepiej sprawdzają się u sportowców trenujących długodystansowe dyscypliny. Zaleca się spożywać ok. 30 ml koncentratu soku, co daje około 60 sztuk owoców. Polifenole, na których nam najbardziej zależy, w przypadku wiśni są szybko metabolizowane i ich szczytowa ilość we krwi jest obserwowana po 1 do 3 godzin od spożycia.

Działanie wiśni:
  • przeciwzapalne,
  • regeneracyjne,
  • wspomagające układ naczyniowy i moczowy,
  • wzmacniające serce,
  • pomocne w walce z bezsennością.
Zalecane spożycie:

około 30 ml soku z wiśni. Dorzuć je do ulubionej owsianki lub koktajlu. W połączeniu stworzą idealny posiłek po treningu. W okresie jesienno-zimowym można skorzystać z wiśni mrożonych.

Na co uważać:

uważać trzeba przede wszystkim na pestki wiśni, ponieważ posiadają amigdalinę, której spożywanie powoduje szereg dolegliwości np. ból brzucha, nudności.

Wymienione rośliny pomagają budować siłę i wytrzymałość mięśniową nie tylko u sportowców. Co najważniejsze, te naturalne bogactwa nigdy nie znajdą się na czarnej liście środków zakazanych w sporcie.